Spellingsmethode Limburgse taal
(aantekeningen bij deze methode voor de Limburgse basisscholen en gepubliceerd in Veldeke)
Taal wordt geboren uit klank, komend uit het diepste van de mens: het gevoel. Die klanken worden ook neergelegd op papier, getekend. Ze worden gevangen in taalwetmatigheden. Ze worden daar zelfs in vertekend. Dat is een belemmering van onze meest oorspronkelijke expressie.
Een te grote aandacht voor de vorm gaat ten koste van de inhoud. Dat een aantal afspraken de taal als communicatiemiddel ten goede komen, is duidelijk. Maar deze regels mogen nooit te hoge drempels zijn, anders gaat dit ten koste van de individuele taalbeleving. De motivatie om te komen tot een beter taalbegrip moet gevonden worden in de oorsprong, de emotie van het individu. Laat de vorm groeien in het licht van de inhoud. Voor de lesgever betekent dit dat er veel aandacht moet zijn voor de klank van de woorden. Klankvorming wordt verkregen door het vertellen van verhalen. De verhalen die ontstaan in de emotie van de leerkracht zijn het meest geschikt. Zij ademen de sfeer van de groep. Bovendien zijn ze een reflectie op hetgeen wat in de groep gebeurt en vormen ze een voedingsbodem voor wat nog komen gaat. Op deze wijze ontstaat een wisselwerking tussen leerkracht en leerlingen. De schildering van de groepssituatie in de fantasie van de leerkracht lokt reacties uit van de leerlingen. Wat weer stof is voor een nieuwe bezinning.
(citaat uit de toelichting bij de verhalencyclus ‘Meester, ik weet het niet, maar ik vind het wel leuk.’ Van Wim Heijmans.
Een onderwijsmethode krijgt zijn waarde door de plaats, die ze inneemt. Zie je ze als een vaardigheid, dan leg je ze langs een meetlint en wordt ze gekoppeld aan een prestatie. Zie je ze als een beleving, dan krijgt ze de plaats die in het bovenstaande betoog aangegeven wordt. Ik kies voor het laatste.
De dialectmethode van Veldeke is een stimulans om het dialect een serieuze plaats te geven binnen het onderwijs. De leerkrachten moeten er speels mee om gaan en naar eigen inzicht opnemen in hun lesprogramma. Het besef, dat dialect een verrijking is voor de taalbeleving van de kinderen, is een motivatie om speels met de methode om te gaan. De dialectmethode is een kapstok en een bron van vreugde voor het onderweg zijn samen met de kinderen.
Binnen het onderwijs moet ze niet geïsoleerd worden, maar samen met andere activiteiten een bijdrage zijn in de ontwikkeling van de kinderen.
Met liederen zingen en verhalen vertellen in de eigen taal kun je niet vroeg genoeg mee beginnen.
De taal wordt met de paplepel ingegeven. Ik kies voor de moedermelk. Dit hebben wij voor op de standaardtaal.
Kerkrade 2005
(aantekeningen bij deze methode voor de Limburgse basisscholen en gepubliceerd in Veldeke)
Taal wordt geboren uit klank, komend uit het diepste van de mens: het gevoel. Die klanken worden ook neergelegd op papier, getekend. Ze worden gevangen in taalwetmatigheden. Ze worden daar zelfs in vertekend. Dat is een belemmering van onze meest oorspronkelijke expressie.
Een te grote aandacht voor de vorm gaat ten koste van de inhoud. Dat een aantal afspraken de taal als communicatiemiddel ten goede komen, is duidelijk. Maar deze regels mogen nooit te hoge drempels zijn, anders gaat dit ten koste van de individuele taalbeleving. De motivatie om te komen tot een beter taalbegrip moet gevonden worden in de oorsprong, de emotie van het individu. Laat de vorm groeien in het licht van de inhoud. Voor de lesgever betekent dit dat er veel aandacht moet zijn voor de klank van de woorden. Klankvorming wordt verkregen door het vertellen van verhalen. De verhalen die ontstaan in de emotie van de leerkracht zijn het meest geschikt. Zij ademen de sfeer van de groep. Bovendien zijn ze een reflectie op hetgeen wat in de groep gebeurt en vormen ze een voedingsbodem voor wat nog komen gaat. Op deze wijze ontstaat een wisselwerking tussen leerkracht en leerlingen. De schildering van de groepssituatie in de fantasie van de leerkracht lokt reacties uit van de leerlingen. Wat weer stof is voor een nieuwe bezinning.
(citaat uit de toelichting bij de verhalencyclus ‘Meester, ik weet het niet, maar ik vind het wel leuk.’ Van Wim Heijmans.
Een onderwijsmethode krijgt zijn waarde door de plaats, die ze inneemt. Zie je ze als een vaardigheid, dan leg je ze langs een meetlint en wordt ze gekoppeld aan een prestatie. Zie je ze als een beleving, dan krijgt ze de plaats die in het bovenstaande betoog aangegeven wordt. Ik kies voor het laatste.
De dialectmethode van Veldeke is een stimulans om het dialect een serieuze plaats te geven binnen het onderwijs. De leerkrachten moeten er speels mee om gaan en naar eigen inzicht opnemen in hun lesprogramma. Het besef, dat dialect een verrijking is voor de taalbeleving van de kinderen, is een motivatie om speels met de methode om te gaan. De dialectmethode is een kapstok en een bron van vreugde voor het onderweg zijn samen met de kinderen.
Binnen het onderwijs moet ze niet geïsoleerd worden, maar samen met andere activiteiten een bijdrage zijn in de ontwikkeling van de kinderen.
Met liederen zingen en verhalen vertellen in de eigen taal kun je niet vroeg genoeg mee beginnen.
De taal wordt met de paplepel ingegeven. Ik kies voor de moedermelk. Dit hebben wij voor op de standaardtaal.
Kerkrade 2005