Stimulering van dialect in het basisonderwijs
(een werkplan voor Veldeke-educatief)
Om optimaal te werken, moet er een structuur zijn die van twee kanten werkt. Een op bestuurlijk niveau en een vanuit de basis. Ze zullen elkaar ontmoeten waar het uiteindelijk omgaat, het kind.
Bestuurlijk.
Schoolbesturen, Pabo’s, OBD’s zullen doordrongen moeten worden van het belang, dat dialect heeft in de emotionele ontwikkeling van het kind. Dan kunnen projecten ontwikkeld worden voor het basisonderwijs die opgenomen worden in het reguliere onderwijspakket.
Basis
Scholen stimuleren aan activiteiten deel te nemen, zoals voorleeswedstrijden, kinderboekenweek, workshops (poëzie, liedjesschrijven, vertalen, zelf schrijven, enz.). Ze moeten regelmatig handreikingen krijgen met ideeën om praktisch te kunnen werken.
Een redactie van enkele dialectschrijvers met een ruime visie op de ontwikkeling van het kind kunnen hiervoor zorgen.(emancipatorische gedachte: een kind is mens en heeft zijn eigen waarde).
Zij schrijven zelf, selecteren materiaal van anderen of vertalen werk uit het Nederlands, cq. andere taalgebieden.
De handreikingen moeten professioneel uitgevoerd worden. De financiering kan gebeuren door de overheid, sponsoren en de scholen zelf. Het werk op bestuurlijk niveau is hierbij van groot belang.
De leerkrachten moeten het gevoel krijgen, dat ze er iets van zichzelf in leggen. Dit stimuleert het identificatieproces bij de kinderen. Daarom mogen de drempels niet te hoog zijn.
- Lees verhalen van anderen voor, maar probeer op je eigen wijze een eenvoudig dialectverhaal te schrijven.
- Houd je bezig met poëzie. Laat je niet tegenhouden door rijm en ritme, maar plaats beelden bij elkaar die je een apart gevoel geven.
- Leer de kinderen liedjes die passen bij de jaarfeesten.
- Schrijf bijv.eens een lied voor het carnaval, waarin je op eenvoudige wijze iets vertelt. Ik schreef een lied over tolerantie, ‘sjun dat vier ós versjtunt.’ De kinderen kregen een button rond dit thema. (Er is wel altijd een potje waaruit dit betaald kan worden.)
- Zorg voor een dialectpagina in de schoolkrant of de op de site van de school. (links naar andere scholen)
- Ook de bovenstaande tips worden exemplarisch uitgewerkt in de handreikingen. Daarom moet naast de redactie van schrijvers een eindredactie functioneren, die het complete pakket aan het basisonderwijs aanbiedt.
Wim Heijmans
(een werkplan voor Veldeke-educatief)
Om optimaal te werken, moet er een structuur zijn die van twee kanten werkt. Een op bestuurlijk niveau en een vanuit de basis. Ze zullen elkaar ontmoeten waar het uiteindelijk omgaat, het kind.
Bestuurlijk.
Schoolbesturen, Pabo’s, OBD’s zullen doordrongen moeten worden van het belang, dat dialect heeft in de emotionele ontwikkeling van het kind. Dan kunnen projecten ontwikkeld worden voor het basisonderwijs die opgenomen worden in het reguliere onderwijspakket.
Basis
Scholen stimuleren aan activiteiten deel te nemen, zoals voorleeswedstrijden, kinderboekenweek, workshops (poëzie, liedjesschrijven, vertalen, zelf schrijven, enz.). Ze moeten regelmatig handreikingen krijgen met ideeën om praktisch te kunnen werken.
Een redactie van enkele dialectschrijvers met een ruime visie op de ontwikkeling van het kind kunnen hiervoor zorgen.(emancipatorische gedachte: een kind is mens en heeft zijn eigen waarde).
Zij schrijven zelf, selecteren materiaal van anderen of vertalen werk uit het Nederlands, cq. andere taalgebieden.
De handreikingen moeten professioneel uitgevoerd worden. De financiering kan gebeuren door de overheid, sponsoren en de scholen zelf. Het werk op bestuurlijk niveau is hierbij van groot belang.
De leerkrachten moeten het gevoel krijgen, dat ze er iets van zichzelf in leggen. Dit stimuleert het identificatieproces bij de kinderen. Daarom mogen de drempels niet te hoog zijn.
- Lees verhalen van anderen voor, maar probeer op je eigen wijze een eenvoudig dialectverhaal te schrijven.
- Houd je bezig met poëzie. Laat je niet tegenhouden door rijm en ritme, maar plaats beelden bij elkaar die je een apart gevoel geven.
- Leer de kinderen liedjes die passen bij de jaarfeesten.
- Schrijf bijv.eens een lied voor het carnaval, waarin je op eenvoudige wijze iets vertelt. Ik schreef een lied over tolerantie, ‘sjun dat vier ós versjtunt.’ De kinderen kregen een button rond dit thema. (Er is wel altijd een potje waaruit dit betaald kan worden.)
- Zorg voor een dialectpagina in de schoolkrant of de op de site van de school. (links naar andere scholen)
- Ook de bovenstaande tips worden exemplarisch uitgewerkt in de handreikingen. Daarom moet naast de redactie van schrijvers een eindredactie functioneren, die het complete pakket aan het basisonderwijs aanbiedt.
Wim Heijmans